Патриотизм.

Патриотизм дегеніміз не?
Бұл азаматтыққа негізделген адамдардың бірлігі.

Патриотизм қалай пайда болды және не үшін қажет?
Миллиондаған жылдар бұрын адам тәрізді маймылдардан басталып, адам әлеуметтік тіршілік иесі болған, яғни отарда, тайпаларда, ұрпақтарда өмір сүрген. Сол кезде де адамдар табиғи құбылыстар мен жаулардан аман қалу және жеңу үшін жалғыз емес, керісінше, басқалармен бірігу арқылы жеңу оңайырақ екенін түсінді. Кейінірек, тіпті адамзат қоғамында да, егер адамдар өздеріне ұқсас адамдармен біріксе, онда олардың өмір сүрулері және әртүрлі игіліктерді алулары оңайырақ екендігі туралы түсінік пайда болды.
Сол кезден бастап адам генетикалық тұрғыдан бірлікке ұмтылады. Сондықтан алдымен тобырлар, тайпалар, рулар, содан кейін мемлекеттер пайда болды. Қазірдің өзінде мемлекетте бірлікке деген ұмтылыс патриотизм сияқты ұғымға айналды.

Патриотизм кімге пайда әкеледі?
Патриотизм мемлекетке де, азаматтардың өздеріне де пайдалы.
Патриотизм билеушілер үшін тиімді, өйткені ол азаматтарды мемлекеттік мақсаттарға жету үшін біріктіреді, мысалы, Отан үшін жанқиярлық жұмыс, өз елін инвестициялау, ақырында басқа халықтарды жаулап алу. Әлемдегі соғыстардың көпшілігі, сондай-ақ диктаторлық режимдер патриотизммен негізделген.

Әрбір азаматқа да патриотизм пайдалы, өйткені ол айналасындағы барлық басқа азаматтарды ортақ елінің игілігі үшін еңбекке және жетістіктерге жұмылдырады, ал бұл өз кезегінде елді бай, күшті етеді, яғни осы елдің азаматтарының жағдайын бүкіл әлемде тиімдіре етеді.

Патриотизм жақсылық па, жамандық па?
Патриотизм жақсы да, жаман да болуы мүмкін.
Ол адамдарды Отан атынан еңбекке және жетістіктерге жұмылдырғанға дейін жақсылық болып саналады. Яғни, егер механизм былай жұмыс істесе: ел өркендейді – оның азаматтары өркендейді, содан кейін әр азамат өз елінің игілігі үшін жұмыс істеуге ынталы болады.

Бірақ кез-келген басқа құбылыс сияқты, патриотизм де зұлымдық болуы мүмкін. Кейбір адамдарды жақындастыратын кез келген нәрсе оларды бір уақытта басқалардан алыстатады. Адам өзінің патриотизмін күшейткен кезде, ол өз азаматтарына жақындай түседі, бірақ сонымен бірге ол басқа елдердің азаматтарынан алшақтайды. Бұл оларды ұнамсыздыққа немесе тәкаппарлыққа әкелуі мүмкін. Сондықтан тек Отанға деген сүйіспеншілік болған кезде және ол басқа елдердің азаматтарына деген дұшпандыққа айналғанға дейін патриотизм белгілі бір деңгейде жақсы.

Болашақта барлық елдер бірігіп, біртұтас адамзат болуы мүмкін бе?
Негізінде, теориялық тұрғыдан мен бұл мүмкіндікке жол беремін. Өте алыс болашақта бүкіл адамзат үшін біртұтас мемлекет, біртұтас үкімет құруға болады. Бірақ мәселе мынада, адамның көшбасшылыққа, басқа адамдардан пайда мен артықшылыққа деген генетикалық қалауын жеңу мүмкін емес. Бұл әрдайым осылай болады, тіпті бүкіл планетада біртұтас мемлекет болса да, адамдар, егер елдер болмаса, терінің түсі, көз қимасы, әлеуметтік мүдделер және т.б. бойынша топтасады. Адамдар өздеріне ұқсас адамдармен бірігуге бейім. Бұл автоматты түрде басқа адамдардан алшақтауды білдіреді. Сондықтан Жер планетасында біртұтас мемлекет құру адамдардың әртүрлі себептермен бөлінуі мәселесін шеше алмайды.

Біз қазір біртұтас мемлекет құруға күш салуымыз керек пе? Мысалы, бір кездері БҰҰ, Еуропалық одақ құру стратегиялары болашақта әлемдік басқаруға алып келетін нақты қадамдар болды. Қазақстандықтарға мұндай қозғалысты қолдау қажет пе?
Негізінде, иә, ұзақ мерзімді перспективада әлемдік интеграцияға апаратын жол дұрыс. Кем дегенде, адамдардың бөлінуіне бір себеп жойылады – әртүрлі мемлекеттердің болуы.

Бірақ бұл орын алғанға дейін біз, қазақстандықтар, өз елімізді нығайту және оның күшінің барлық артықшылықтарын пайдалану үшін өз патриотизмімізді пайдалануымыз керек. Яғни, қалғандары мұны жасамайынша, біз өз мемлекеттілігімізді бірінші болып жоғалтпауымыз керек. Әйтпесе, біз еліміздің барлық артықшылықтарын бірінші болып жоғалтамыз, ал басқалары оларды пайдалануды жалғастырады.