Жақында менің , Кеңес одағын аңсайтындардың бірі және капитализм зұлымдық деп санайтын, досым ақыры Америкаға барды.
Мен бұл сапар оның басында бір нәрсені өзгертіп,сол жерден басқа адам болып келетініне үміттендім. Алайда ол батыстық өмір салтын одан да көп сынға алды.
Оның айтуынша, Штаттарда адамдар шынымен сыпайы: олар күлімсірейді, жол береді, кезекте тұрмайды. Алайда сәл шиеленісті жағдай туындаған жағдайда, мейірімділік маска сияқты шешіліп,қол жеткізбейтіндей салқындық пен келіспеушілік пайда болады. Мысалы, ол бір рет темекі тұқылын дұрыс емес жерге тастады, ал екінші рет абайсызда кезектің ортаңғы жағына тұрып алды. Осылайша, жай ғана сүйкімді күлімсіреген барлық адамдар оған халықтың жауы ретінде қарады. Бұған дейін олар оған шын жүректен күлді ме?
«Біздікілер де, – дейді ол, – кезексіз ешкімді жібермейді. Бірақ олар бетіңе қарап күлмейді. Олардың жүздерінен олармен әзілдеспеген жақсы екенін бірден көре аласыз. Олар жабылып, таяқ жеп қалуың мүмкін. Бірақ егер біреу сізге күлімсіресе, онда бұл сіздің алдыңызда бәрін кешіретін және тіпті соңғы көйлекті беретін досыңыз немесе танысыңыз болар. Ал американдықтармен басыңда барлығы араласып, шатасасың. Олар күлімсіреген сияқты, бірақ кезексіз жібермейді».
Иә, оныкі дұрыс. Америкада және Еуропада өтіп бара жатқан адамның күлкісі әлі ештеңе білдірмейді. Ол сіздің алдыңызда соңғы көйлегін беретін дос тұрғанын білдірмейді. Оларда күлімсіреу мен сыпайылық – бұл күнделікті мінез-құлықтың атрибуты. Сыртқа шықпас бұрын киіну сияқты минималды және қажет. Олардың күлімсіреуінің артында жақсы, жаман көзқарас және көбінесе немқұрайлылық тұруы мүмкін. Бірақ адам өзін қалыпты ұстағанша, оған күлімсіреп, жақсылық тілеу әдетке айналған.
Біз болсақ жиі менмендікті күтеміз.
Сондықтан, біз агрессияға қарсы тұруға немесе тіпті оны бірінші кезекте қолдануға дайындаламыз. Бұл тұрғыда менің танысым дұрыс айтады: біздің отандастарымыздың жүзіне ұқыптылық, көңіл-күй адал жазылған. Біздің айналамызда бейтаныс адамдарға күлімсіреу әлсіздік немесе ақымақтық сияқты көрінеді.
Бірақ жеке өз басыма «жалған» болса да, сыпайылық ашық дөрекіліктен гөрі көбірек ұнайды. Мен әр адамның бірінші кезекте өз мүдделерін ойлайтынын түсінемін, алайда егер барлығы, басқаларға сыпайы қарасаң, бүкіл қоғамда жағымды атмосфера тудырып,әрқайсымыздың өмірін жақсартатынына, түсінігі мен ақылы жеткілікті болса, онда неге өтіп бара жатқан адамдарға күлімсіреп, өзіңлі әдепті ұстамасқа?
COMMENTS