Индустрияның қалыптасуының шарасыз кезеңдері:
Шикізатты сатамыз – тауарларды сатып аламыз (банандық республика);
Шикізатты сатамыз – тауарлар мен құралдар-саймандарды сатып аламыз;
Шикізат пен тауарларды сатамыз – тауарлар мен технологияларды сатып аламыз;
Тауарлар мен құралдар-саймандарды сатамыз – технологиялар мен жаңартпаларды сатып аламыз;
Технологиялар мен жаңартпаларды сатамыз – тауарларды сатып аламыз.
Дамып келе жатқан елдердің түгелге жуығы осы кезеңдерден өткен. Қытай автокөлік жасауды шетелдік үлгілерді құрастырудан бастаған. Одан кейін технологияларды сатып ала бастады. Қазір ол өзі автокөліктерді, оның ішінде ондаған өздерінің таңбаларының да, өндірушілерінің арасында әлемдегі екіншісі болып тұр.
Түркия еуропалық технологияларды импорттаудан бастаған, ал қазіргі кезде ол өзі құрал-саймандарды көршілес елдерге жеткізіп береді. Жапония, Оңтүстік Корея… дамып келе жатқан елдердің түгелге жуығы осы жолмен өткен.
Әрине, бұл желі ірілендірілген. Шынында ірі жоғары дамыған елдердің өздері де шикізатты сатып, жаңартпаларды сатып алады. Бірақ, үрдіс, менің ойымша, дұрыс көрсетілді.
Біз қазіргі уақытта осы жолдың тең ортасындамыз. Бұл желінің кезеңдерінің біреуінен де аттап өту мүмкін емес. Істің мәні материалдық (байып кету) және технологиялық (соншама құрал-жабдықты сатып алу) тек қана дайындалуда емес, әлеуметтік дайындықта да болып тұр. Қысқа жыл бойына бірнеше жаңа тұрпатты адамдарды тәрбиелеп өсіру мүлдем мүмкін емес. Тап мұндай жұмысшы табы бізде әлі жоқ, өзіміздің инженерлік корпус әлі қалыптаспаған, ең соңғы технологиялардың ғалымдары туралы тіпті айтуға жатпайды.
Уақыт пен жігерлік қажет.
COMMENTS