– Әке, осы Украинада не болып жатыр өзі?

– Қашаннан бері сен саясатқа қызығатын болғансың?

– Барлық жерде, барлық арналар бойынша, тек Украина туралы ғана айтып жатыр емес пе, ал мен басын өткізіп алып, енді әңгіме неде екенін ұқпай тұрмын. 

– Ұзақ және күрделі оқиға.

– Ал сен қысқаша және де қарапайым тілмен айтып бер.  

– Жәрайды ендеше. Жоғары …

       1990-жылдары Америкаға алғаш келгенімде бір оқиға есімде қалып қойды.

        Досыммен тыныш көшемен қаланы аралап келе жатыр едік. Бір кезде қасымыздан рэпті бақыртып қойған көлік зу ете қалды. Көлікте жалаң аяқтарын терезелерден сыртқа шығарып, сыраны сорып отырған афроамерикандықтар отыр екен. Бізге ала көздеріменен қарап қояды. Досым оларға қарамауымды сұрады, тіпті теріс қараған дұрыс деп …

     Сізді кенет жақтырмай қалған данышпанды ары қарай құрметтей бересіз бе?

     Сізді сый-сияпаттың астында қалдарған арамзаны ары қарай жек көре бересіз бе?

     Сізге деген көңілі суып қалған адамды ары қарай жақсы көре бересіз бе?…

Бір қызық егжей-тегжені байқап қалдым: «совок» туралы менің жариялауларымды жарамсыз қабылдаған барлық оқырмандардың түгелге жуықтары Украинамен путиндық Ресейдің дауының жақтаушылары болып табылады.

Бұл менің Донецк пен Луганск облыстарында сепаратисттер мен үкімет әскерлерінің арасында соғыс емес тіпті Украина мен Ресей арасындағы соғыс жүргені туралы емес екендігі ойымды нығайтты. Онда идеологиялық соғыс болып жатыр. «Кеңестік» және «батыс» идеологиялар күресуде.

Украинаның ішінде бұл …

Астана әкімінің орынбасары және вице-министр болып қызмет атқарған кезімде демалыс күндері отбасымен қалаға шыққан кезде кейбір өткен-кеткендер мені танып, таң қалып қарағандары есіме түсті. Оларды «осындай адамдар күзетсіз» жүргендері өте таңдандыратын! )))

Ал маған ылғи да мінез-құлықтың демократиялық стилі қадір тұтқызатын, мысалы, ФРГ Канцлері Ангела Меркель жұмыстан шыққаннан кейін көшеде тоқтап, қазақстандық туристтермен әңгімелесуі мүмкін (шынайы дерек) немесе Лондонның мэрі …

Жоғары қызметтегі жас шенеуніктерге қарап отырып, кезінде өзім де олар сияқты болған қалымды есіме түсіремін. 

Қазір ғана жоғары қызметке тағайындалғаны. Жолдастар мен таныстардың құттықтаулары. Туысқандардың мақтануы. Барлық шаралардағы назар.

Дәл осы сәтте олардың өмірінде бір жаңа құбылыс пайда болады: шараларға «тойға шақырылған генералдар» ретінде шақырулар. Алғашқыда бұның бәрі шынайы болып көрінеді. Жақын достарың шақырады. Сен барасың, өйткені сен үшін олармен …

Тежеулері, шектеулері, цензурасы аз болған еркін қоғамда көптеген ойлар, сөздер, идеялар пайда болады. 

Ал неғұрлым идеялар көп болса, соғұрлым таңдаулар мен бәсекелестіктердің соғысында идеялардың ең жақсыларының түрткілеулерінің  ықтималдығы көбірек. 

Сондықтан да еркін қоғамдарда ең жақсы көліктер, компьютерлер, телефондар, суреттер, фильмдер  туындаған.

Бостандық  таңдауды туындайды, таңдау ең жақсысын қалдырады.…

«Совок» деген сөздің өзі «советский» (кеңестік) деген сөзден пайда болған, және осы сөзбен бұрыңғы Кеңес Одағының азаматтарына тән өмір салтынының, сонымен қатар ой-пікірлерінің ең жағымсыз жақтарын танытады.

Міне, менің ойымша, «совоктың» негізгі қасиеттері және олардың пайда болуын түсіндіруім.

Таптық жақтырмаушылық.

Таптық жақтырмаушылық, сөзсіз, «кеңестік социалистік» өткен өмірден басын бастаған. Біз 70 жыл мемлекеттік саясаты «еңбек адамдарының» – жұмысшылар мен шаруалардың …

Тіс тазартқыш бізде «қазақ ұлттық аспабына» айналып кеткені қалайша болды?

Көптеген еркектер (тіпті әйелдер де!!!) олармен үстел басында отырған жұрттың көзінше оны асқан шеберлікпен иеленгендерін талай көрсетеді. Тіпті кейбір қымбат мейрамханларда тіс тазартқыштарды үстелдің үстіне тұз саут пен бұрыш саутпен бірге ашық қойып қояды.   

Меніңше, үстел басында тісті шұқылау мұрынды шұқылағанға немесе кекірікті іркімеуге тең. 

Біз қайда батып барамыз?…

Балалық кезімде мен әр жазды әжемде ауылда өткіздім. Ол жалғыз тұрды (атам соғыста қайтыс болған), ал мен оған көмектескен болған сияқтымын. 

Бір уақиға есте қалды.   

Бір жолы түнде әжем арбаны жекті де біз егістіктің бір жеріне бардық.   «Шөпке», – деп ол маған түсіндірді.  Біз егістіктегі үп-үлкен маяларға жеттік, араларды алдық және жапырыла өзімізге биіктігі бір қабатты үй сыйяқты үп-үлкен …