Бірнеше жыл бойы демалыста өзім Еуропаның жолдарымен жүріп жүрмін. Ол жақта автобанмен жүру – жұмыс емес, нағыз рақаттылық.

Еуропаның жазықтарында баратындармен осы уақытта алған бірнеше  тағылымдармен бөліскім келеді.  

1. Дабыл қақпаңдар.

Бұл жақта дабыл қағу жаман мінез кейпі деп саналады. Зуылдаққа тек қана ең аса қажеттілік жағдайда басыңыз, мысалы сізді шынымен көрмей қалып, тиіп кетуі мүмкін болғанда. Бағдаршамның жасыл түсі …

«Нұр Отан» партиясының 16 съезінде Президент Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтің Президенттен кейбір өкілеттіліктерді Парламент пен Үкіметке табыстануы туралы тезисі жөнінде ойланып-толғануға бел байладым.

Сөз демократияның іргелі қағидаттарының бірін – «өкімет биліктерінің бөлінуін» нақты мағынамен толтыру туралы деп ойлаймын. Істің мәні өкіметтің билігінің үш тараулары: заңнамалық, атқарушылық және соттық бір бірінен тәуелсіз болуы қажеттілікте жатыр. Тек қана осы жағдайда «тойтарыстар мен қарама-қарсылықтардың» …

Жақында менің ұлым маған демократияның тағылымын көрсетті. 

Міне ол қалай болды. 

Жанұямызбен бәріміз (мен, жұбайым, қызым мен ұлым) машинамен келе жаттық. Біздің қызымыз музыканы ұнатады, ал ұлымыз – тыныштықты. Қызымыз музыканы қосып қоюды сұрады. Біз жұбайымыз екеуміз қарсы болмадық, сондықтан қостық. Кенет ұлымыз музыканы өшіріп тастауды сұрады, өйткені ол оған бөгет жасайды деді. Дау басталып кетті. Дауысқа салуды шештік. Даустың …

Бәлкім, әр қайсымызда өкпешілдігі мен кекшілдігі арқасында өзіне деген құрметпен қарауды алатын таныстары бар шығар.

Бүндайлар туралы әдетте айтады: «Оны туған күнге шақыра салу керек, әйтпесе өкпелеп қалады». 

Ал туған күнде оны әзер шыдап отырады.   

Нағыз достарды өкпелетіп алмау үшін ғана шақырмайды. Жай ғана олармен өте қызық және сүйсінерлік болғандықтан.  …

Жақында бір танысым бір шарада түскен фотосуреттерді көрсетті. Бір ұлттық компанияның департаментінің директорының өзімен, құқық сақтау органы қызметінің бастығымен және т.б. бір үстел басында отырғаны туралы мақтанышпен айтты.  «Маңғаз адамдар, – деді, – және өздерінің қадірін біледі. Үстел басында олар өздерін паңданып ұстайды». Кенет мен фотосуреттерде бір таныс бейнені көріп қалдым. «О, ол да сонда болды ма?» – дедім. «Иә. …

Қазақстанда бейбітшілік митингер мен демонстрацияларға рұқсат ету керек деп санаймын.  Немқұрайлы емес, шынайы. Бұл құқық рұқсат етілген сипатты емес, ескертетін сипатта болу қажет. Яғни, митинг үйымдастырушылар биліктен рұқсат сұрамау қажет, тек бір күні бұрын бір жерде митинг, шеру немесе демонтрация өткізілетін туралы билікті ескерту қажет. Митинг өткізетін орындарды билік алдын ала бекіту қажет, бірақ әкімдіктер осы мақсаттар үшін жиі бөлетін …

Жақында жергілікті мешітте болған ауыз ашарға оқыс барып шықтым. Имамның уағызын мұқият тыңдап алдым. Ол сол күні Пайғамбардың ұстамдылығы туралы айтып берді.

Бір күнінде Пайғамбар спорт жарысына барып қалыпты. Адамдар күштерін, атудың дәлділіктерін, ептіліктерін сынға салып жарысқа түскен екен. Қарсыластарын жеңіп шығуға тырысыпты.   

Адамдарға бақылап қарап тұрып Пайғамбар айтыпты: «Ең мықты адам өзінің қарсыласын жеңген емес, өзін, өзінің ызасын, қызбалығын, …

Адамдардың көбі сынды ауыртпаушылықпен қабылдайды. Олар ренжіп қалады, сынаушының беделіне күдіктенеді, оның кемшіліктерін іздейді, кек алады.  

Осындай әңгімелерді жиі естуге болады:

– Менің ойымша, сіз өзіңіздің болжамыңызда қателескен сияқтысыз.

– Сіз экономикада не түсінесіз екен, а?! Одан да өзіңіздің қойларыңызбен айналыса беріңіз! 

…

– Маған сіздің жобаңыз ұнамайды. 

– Ал сіз өміріңізде бірдеме істеп көрдіңіз бе? Алдымен істеңіз, ал …

     Орындалды!

     Қазақстан ДСҰ-на кірді.

     Ал енді, үнемідегі сияқты, орындалған оқиғадан кейін алып, бәрін өлшейік те, бізге бұл керек пе, жоқ па екенін ойластырайық. 

     Ең алдымен, Дүниежүзілік Сауда Ұйымы дегеніміз не?

     Қарапайым тілмен айтқанда, бұл тауарлар мен қызметтер бір елден бір елге тұтынушылардың қуанышына орай еркін сатылуына жауапты халықаралық ұйым. Бұл …